Een eigen visie op straffen en belonen
De klassieke opvatting is dat de opvoeding niet zonder straf of beloning kan. Deze aanname wordt ook in onze tijd nog algemeen aanvaard. Sla er de vakbladen, ouderbladen en opvoedingsboeken maar op na, bekijk de tips in de diverse opvoedprogramma’s en luister naar de meningen op straat. Maria Montessori geloofde eerst ook dat straffen en belonen noodzakelijk was. Haar observaties in de ‘Casa dei bambini’ leverden echter een nieuwe visie: juist het geven van vrijheid tot handelen leidt tot discipline. Een kind laat in die vrijheid zien waar zijn behoeften en neigingen liggen. De opvoeder moet dit gedrag kunnen lezen: het gedrag waarnemen, erover nadenken na en het proberen te begrijpen. Hij stemt het eigen gedrag hier zodanig op af dat het kind zich niet beoordeeld of veroordeeld voelt, maar uitgedaagd wordt zich onafhankelijk te blijven voelen én om – in een leersituatie - nieuw zelfgekozen werk aan te gaan. Het gaat om actieve zelfdiscipline, die van binnenuit gedragen wordt doordat kinderen van nature goed willen werken, goed willen luisteren en goed willen handelen. Intrinsieke motivatie is de hedendaagse term hiervoor.